Váhnemiidda habiliteringa birra (För föräldrar om habilitering)
Svensk version av sidan
Habilitering & Hälsa addá doarjága ja veahki mánáide geain lea doaimmashehttejupmi. Mii addit maid veahki dunnje gii leat váhnen ja eara oapmehaččáide. Das mii čilget mot dat doaibma. Teaksta lea álkit čállojuvvon (lättläst).
Habiliteringa birra
Habilitering & Hälsa válda vuostá mánáid geain leat iešguđetlagan doaimmashehttejumit.
Sáhttá leahkit autisma, vuoigŋašvihki maid lea ožžon maŋŋel riegádeami, intellektuála doaimmashehttejupmi, lihkadanváttut dahje bealljehis/čalmmehisvuohta.
Habiliteringa galga veahkehit mánáid veadjit bures ja birget áššiiguin ieš. Nu bures go vejolaš.
Ollu mánát leat ožžon sáddehusa doaktáris dahje psykologas. Don gii leat váhnen sáhtát maid ohcat habiliteringa du mánnái.
Go mii leat ožžon sáddehusa dahje ohcamuša oaččot don gii leat váhnen reivve mas lea bovdehus muhtin min vuostáivalddáhagáin.
Dat ii mávsse maidege oažžut habiliteringa.
Dáinna sáhttibehtet oažžut veahki
Habiliteringa sáhttá veahkehit iešguđetlagan áššiiguin. Ovttas mii soabádit makkár veahki dii galgábehtet oažžut. Habiliteringa barga dáiguin:
- Diehtu doaimmashehttejumi birra
- Doaibmi árgabeaivi
- Healsu ja eallindábit
- Motorihkká ja sirdit iežas
- Vuoigŋan ja njiellan
- Bákčas ja áiccáhagat
- Giella ja gulahallan
- Relašuvnnat ja earáiguin gulahallan
- Servodaga doarjja
- Lahttenváttisvuohta
- Skuvla, bargu ja hommen
- Doarjja oapmehaččáide
Mii ovttasbargat earáiguin buohccidivššus, ovdaskuvlláin dahje skuvlláin jus dárbu lea.
Habiliteringa ii sáhtte veahkehit buot , ovdamearka dihte eat sáhtte olggos čállit dálkasiid. Mii sáhttit muitalit gos dii sáhttibehtet ohcat eara veahki jus dan dárbbahehpet.
Ná mii addit doarjaga
Dii sáhttibehtet deaivat min dahje oažžut doarjaga iešguđetlagan vugiin. Dat sáhttá leahkit;
- gurssáin dahje eara joavkkuiguin ovttas
- habiliteringa vuostáivalddáhagáin
- din ruovttus
- ovdaskuvllas dahje skuvllas
- telefuvnna bokte dahje video ságastallamin.
Diehtu mánnái
Du mánná dárbbaha dieđu oažžut su doaimmashehttejumi birra. Mánná dárbbaha maid diehtit mainna habiliteringa galga veahkehit su.
Du mánná galga beassat dadjat maid son oaivvilda su habiliteringa birra. Mađi borrásit mánná šadda dađi eambbo sáhttá son leahkit mielde plánet su habiliteringa.
Du bargu gii leat váhnen
Don gii leat váhnen leat hui dehálaš du máná habiliteringái. Dat leat don gii dieđat mii lea váttis du mánnái. Dat leat maid don gii galggat veahkehit máná hárjehallat dahje atnit veahkkeneavvu.
Don fertet ieš veadjit bures vai sáhtát doarjut iežat máná. Dan dihte sáhtát miiguin ságastit got don veajat. Sáhtát maid leat mielde ovtta váhnen joavkkus.
Javohisvuođa geatnegahtin ja juornála
Mis geat bargat habiliteringas lea javohisvuođa geatnegahtin. Dat mearkáša ahte mii eat oaččo muitalit ovttage eara olbmui du máná birra.
Mii čállit makkár veahki mánná oažžu juornálai. Don oažžot lohkat máná juornála dassái go mánná lea sullii 12 jahkásaš.
Dulka
Jus don it ságas ruoŧagiela sáhtát atnit dulkka go deaivvádat miiguin. Muital dan olbmui gean galggat deaivat jus dárbbahat dulka.
Muital maid don oaivvildat
Jus it leat duhttávaš juogamáinna maid mii dahkat de háliidit mii ahte muitalat midjiide.
Sáhtát maid addit evttohusáid mii sáhttá buoriduvvot.